W fundamentalizmie widoczna jest także tendencja restauracyjna: próba cofnięcia kół historii, by budować na „prawdach fundamentalnych”. Ruch franciszkański powołuje się także na fundament konieczny wszelkiej reformy chrześcijańskiej. Ale jakże daleki jest od restauracji. Jest on, zgodnie ze swą interpretacją Pisma Świętego, jurydycznie i teologicznie czymś nowym. Do tego stopnia, że papież nie mógł mu udzielić […]
Dla fundamentalistów Ewangelia jest jakimś kodeksem prawnym, który reguluje życie ludzkie w detalach. A dla Franciszka? Niektórym braciom nie wystarcza jego reguła, bo cóż to za reguła, w której więcej Ewangelii niż prawa? Pragną więc poprawić ją regułami św. Benedykta, św. Augustyna i św. Bernarda, aby ich własne życie zakonne było dokładnie określone. Ile bólu […]
Fundamentalizm wychodzi z wiary w natchnienie werbalne: prawda Boża zobiektywizowała się w słowach i zdaniach Pisma Świętego, dostępna więc stale, pewna, konkretna, dająca gotową odpowiedź na wszystko, wystarczy wyciągnąć rękę… Dla Franciszka prawda Pisma Świętego nie znajduje się pod ręką — można ją odkryć tylko w kontekście całościowym i osobowym. To podczas Eucharystii usłyszał on […]
Charyzmat franciszkański trwa, chociaż Zakon (Tora, Prawo, Instytucja) okazał się — zwykłą koleją rzeczy — silniejszy od Ewangelii. Charyzmatu tego — tak żywego dzisiaj w świecie i w różnych wspólnotach, i nawet w samych zakonach św. Franciszka — nie można pojąć bez Franciszka, a Franciszka bez Jezusa i Jego Ewangelii. Atoli — jak przypomina franciszkanin […]
Są ludzie, którzy z góry przekreślają możliwość jakiegoś własnego, osobistego stosunku życiowego do sprawy, o której tekst biblijny mówi, bo sprawa to przecież tak archaiczna, anachroniczna i archeologiczna, dobra dla miłośników przeszłości, dla szperaczy w historii, ale absolutnie niczego nie oferująca dniowi dzisiejszemu… Tymczasem trzeba sobie jasno powiedzieć, że przyczyną możliwej dyskrepancji pomiędzy tradycją biblijną […]
Albowiem nie tylko wierzący chrześcijanin (i żyd) może żyć z Biblią. Wiadomo, że ludziom różnej maści służy ona jako „światło na drodze”… Ale wierzący udziela jej specjalnego kredytu zaufania, który rodzi się z uprzedniego i osobistego związku z Bogiem. Dla chrześcijanina — z Bogiem objawionym w Jezusie. Wierzący przyjmując Biblię przyjmuje szczególną więź z Objawieniem, […]
Żywotność jakiegoś dzieła to istotnie możliwość jego nieustannej aktualizacji, ale ta nie może się dokonywać poprzez nadawanie mu sensu obcego. Twórczość — tak, zdrada — nie. Zgoda na twórcze odczytywanie — ono jest wręcz konieczne. Ale niezgoda na niewiarę w możliwość powrotu do źródła, do samego dzieła w jego historycznym Sitz im Leben. Bo właśnie […]
Teksty Pisma Świętego mogą pomóc w zrozumieniu wydarzeń i przeciwności życia. To tyczy się historii osobistej, jak i narodowej, tak mego dzisiejszego życia indywidualnego, jak i społecznego. Częstokroć dopiero tekst taki — dla wierzącego Słowo Pana — otwiera nas na wydarzenie, na jego krzyk i pytania, na jego pociechę czy wymogi. Nawet jeśli los mnie […]
U nas Niemcy mordowali całą rodzinę za udzielenie pomocy Żydowi. W Salwadorze morduje się całą rodzinę za posiadanie fotografii arcybiskupa męczennika Romero lub Biblii. Czemu ta Biblia taka niebezpieczna? I to nie tylko w dalekich krajach katolickiej Ameryki Łacińskiej. Przenosząc się myślą w inne, bliższe nam rejony świata słyszymy o aresztowaniach ludzi, u których znaleziono […]
Co się tyczy metafizyki, racjonalizm św. Tomasza można łatwo wyolbrzymić. Nie trzeba zaznaczać, że wierzył jako chrześcijanin, zanim zaczął uprawiać jakąkolwiek refleksję metafizyczną. Ponadto o teologii chrześcijańskiej sądził, że ma własne przesłanki, objawione, nie zaś dowodzone przez filozofów. W tym sensie można by powiedzieć, że rozpatrywał teologię jako odrębną grę językową. A zarazem traktował filozofa […]
