Filozofia jako wiedza nie jest dziełem kilku jednostek, lecz jest dobrem całej ludzkości, gdyż czynnikiem aktywnym w niej jest naturalne światło rozumu. Ono to właśnie odkrywa istotne prawdy dotyczące Boga i ułatwiające przyjęcie wiary. Nie ulega też wątpliwości, że wiara oświeca i wzmacnia naturalne siły rozumu w obliczu właściwego mu zadania. Poprawne posługiwanie się filozofią […]
Miesiąc: sierpień 2017
Polityka i historia
Polityka i historia rozważają realizację „wolności” w wymiarze przestrzennym i czasowym: rozważają zatem człowieka pod kątem „transcendencji” wolności jako członka zbiorowości w świecie oraz jako przynależącego do określonej epoki. Nie interesuje nas tutaj sztuka uprawiania polityki, manewrowanie kompetencjami i interesami wewnętrznymi państwa i różnych ugrupowań, układy międzypaństwowe, od których zależy „pomyślność” państw, pojawianie się ich […]
Nowoczesna moralność
Kierkegaard krytykuje nowoczesną moralność w następujący sposób: „autoafirmacja afektywna bez czynnika zewnętrznego i zobowiązującego jest niemożliwa i redukuje wszelki taki byt do iluzji czy do zwykłego eksperymentowania. Kant sądził, że człowiek jest sam dla siebie prawem (autonomia), to znaczy, że zobowiązuje siebie samego swoim własnym prawem. Takie postawienie sprawy prowadzi faktycznie, w najgłębszym sensie, do […]
Norma regulująca działanie człowieka – absolutna i transcendentna
Filozofia heglowska wyraźnie sankcjonuje prawo silniejszego, a mieszczanin Hegel witał w Jenie Napoleona, ciemiężyciela swojej ojczyzny, jako ucieleśnienie „absolutnego Ducha” historii. Na gruzach „obalonej” przezeń teologii wyrósł materialistyczny ateizm Feuerbacha, Bauera i Marksa oraz sam zagorzały ateizm Nietzschego. Teologiczne uzasadnienie norm etyczno-prawnych jest konieczne i należy do samej istoty tych norm. Nie znaczy to jednak, […]
Etyka i prawo
Należy przede wszystkim zwrócić uwagę na podstawy etyki i prawa naturalnego, aby zdać sobie sprawę, że kryzys tych dwu fundamentalnych dyscyplin dotyczących działania ludzkiego prowadzi do zagadnienia „teorii bytu”. Prawdą jest, że dotyczą one ludzkiego działania oraz stosunku człowieka do człowieka, a więc tak z fenomenologicznego jak i aksjologicznego punktu widzenia wydają się stanowić pewne […]
Istnienie Boga a dochuwa sfera życia
Oprócz nauk przyrodniczych i niezależnie od nich, człowiek — by przeniknąć tajemnicę swego bytu i własnego przeznaczenia — wypracował nauki dotyczące życia duchowego. Upraszczając, możemy nauki odnoszące się do sfery ducha podzielić na dwie grupy: fenomenologiczne i aksjologiczne Z grupy pierwszej można wymienić następujące: psychologia, zwłaszcza introspekcyjna, bądź fundamentalna czynności wyższych, bądź stosowana (psychologia sztuki, […]
Zasady etyczne posługiwania się rozumiem
Encyklika porusza zasady etyczne dotyczące posługiwania się rozumem. Domaganie się absolutnej autarchii rozumu jest nie tyle błędem w dociekaniu natury rozumu, ile sprawą czystego wyboru, aktem woli. Tak samo otwarcie się rozumu na prawdę suponuje umiłowanie samej prawdy. Rozum pobudza wolę do miłości prawdy w tej mierze, w jakiej uznaje swoje wewnętrzne ukierunkowanie ku prawdzie, […]
Egzegeza absolutna czy sakramentalna?
Nasz miły fundamentalizm stawia właściwie na jednym poziomie wszystkie wypowiedzi Biblii nadając im wartość równą i oczywiście charakter absolutny. Izolując jedne od drugich przekreśla ich wewnętrzną i wzajemną spójność. Ta zasada spójności otrzymuje u Franciszka perspektywę sakramentalną: każde słowo i każde zdanie, nawet w kontekście świeckim czy banalnym, także niebiblijne i pogańskie, ma u niego […]
Egzegeza absolutna czy sakramentalna?
Nasz miły fundamentalizm stawia właściwie na jednym poziomie wszystkie wypowiedzi Biblii nadając im wartość równą i oczywiście charakter absolutny. Izolując jedne od drugich przekreśla ich wewnętrzną i wzajemną spójność. Ta zasada spójności otrzymuje u Franciszka perspektywę sakramentalną: każde słowo i każde zdanie, nawet w kontekście świeckim czy banalnym, także niebiblijne i pogańskie, ma u niego […]
Egzegeza regresywna czy nowa?
W fundamentalizmie widoczna jest także tendencja restauracyjna: próba cofnięcia kół historii, by budować na „prawdach fundamentalnych”. Ruch franciszkański powołuje się także na fundament konieczny wszelkiej reformy chrześcijańskiej. Ale jakże daleki jest od restauracji. Jest on, zgodnie ze swą interpretacją Pisma Świętego, jurydycznie i teologicznie czymś nowym. Do tego stopnia, że papież nie mógł mu udzielić […]