Przede wszystkim, lepiej będzie, jeśli wyjaśnię, że nie proponuję, by rozważać zagadnienie metafizyczne. To znaczy, nie zamierzam krytykować teorii autonomicznych gier językowych w oparciu o to, że zakłada ona pewien rodzaj pozytywizmu lingwistycznego, zgodnie z którym filozof może opisywać jedynie sposoby użycia języka. Mówiąc konkretniej, nie zamierzam rozważać pytania, czy filozof może usprawiedliwić język przekonań […]
Kategoria: Filozofia
Rozdzielenie teologii i filozofii
Po św. Tomaszu, można powiedzieć, wystąpiła zdrowa reakcja przeciw podporządkowaniu wiary chrześcijańskiej filozofii greckiej. Reakcja ta ujawniła się w XIV w., a Robert Holcot jest jej przykładem. Teologia i filozofia zmierzały do rozdzielenia się, poprzez prawdziwie radykalną krytykę metafizyki, która — u takich myślicieli jak Akwinata — tworzyła czy dążyła do utworzenia pomostu między nimi. […]
Reguły gry
Nie należy jednak zapominać, że gdy Wittgenstein mówi o grach językowych, myśli o tym, że każdy rodzaj gry ma własne reguły i to reguły gry w tę jedną grę. Oczywistym absurdem byłoby oceniać zalety piłkarza, zastanawiając się, czy przestrzega, czy nie przestrzega reguł krykieta. Każdy rodzaj gry jest, by posłużyć się wyrażeniem Moore’a, tym, czym […]
Teoria wielości gier językowych
Teorię wielości gier językowych często rozumie się jednak jako dotyczącą języków w tym sensie, w jakim mówimy o języku nauk empirycznych, moralności, religii itd. Choć bowiem takie czynności, jak modlenie się, błogosławienie, przeklinanie i dziękowanie trudno uznać za należące do języka przyrodoznawstwa, czynność stwierdzania można napotkać zarówno w języku nauki, jak też w języku religii. […]
Analiza śladu
Zdaniem Strassera analizy śladu przygotowują odpowiedź. Sam Levinas wraca do rozróżnienia pomiędzy „znakiem” a „śladem”. Ślad zakłóca (derange) porządek świata. Dla zrozumienia w tym miejscu myśli Levinasa, Strasser rozważa, co implikuje idea porządku. Do istoty porządku należy to, że elementy mu przyporządkowane zajmują określone miejsce wewnątrz systemu albo dla wyrażenia dynamiki pełnią funkcję częściową w […]
Propozycja Emmanuela Levinasa
Odrębną pozycję w kontekście fenomenologii zajmuje — jak już zaznaczyliśmy wcześniej — E. Levinas. Przyjrzyjmy się jej, zgodnie z naszą zapowiedzią, obecnie trochę bliżej. Jest to konieczne, ponieważ stanowi ona w na- szych czasach zaprzeczenie możliwości tego doświadczenia religijnego (fenomenologicznego) w sensie doświadczenia właściwego przedmiotu religii, o którym mówiliśmy. Levinas kategorycznie stwierdza, że nie może […]
Doświadczenie religijne od strony materialno-treściowej
Gdy podejmujemy problematykę doświadczenia religijnego od strony materialno-treściowej, chodzi nam zasadniczo o zagadnienie, a mianowicie, czy i w jaki sposób można mówić o doświadczeniu przedmiotu religii, Boga, bóstwa, absolutnie transcendentnego w stosunku do świata i człowieka albo, inaczej się wyrażając, co i jak jest nam dane w doświadczeniu religijnym, o którym była mowa w poprzednim […]
Możliwość doświadczenia religijnego
Te ogólne zasady fenomenologii dotyczące doświadczenia spróbujemy teraz odnieść do dziedziny religii. Oznacza to — jeśli ma istnieć samoistna, autonomiczna dziedzina religii: 1) pytanie o swoisty ogląd, a więc o doświadczenie w szerokim tego słowa znaczeniu (tzn. o aprioryczne poznanie istoty przedmiotu), w którym właściwy przedmiot religii jest nam dany bezpośrednio, naocznie; 2) pytanie o […]
Właściwa dziedzina fenomenologii i jej zadania
Na podstawie tego co zostało powiedziane, można odpowiednio zrozumieć, gdzie leży właściwa domena badań fenomenologicznych i o jakie doświadczenie w niej chodzi. Dalej, to doświadczenie nie tylko wyznacza różnicę między fenomenologią a naukami i filozofiami empirycznymi z jednej strony, z drugiej zaś między fenomenologią a czysto pojęciowymi filozofiami a priori, lecz również funkcję fenomenologii w […]
Dwie dziedziny przedmiotów poznania i dwie odmiany poznania
Podane poprzednio określenie doświadczenia jest — jak zaznacza sam R. Ingarden — tak szerokie, „by nim objąć tak poznanie indywidualnych faktów, jak i aprioryczne poznanie bezpośrednie” . Według fenomenologów mamy przynajmniej te dwie odmiany poznania, a także i dwie dziedziny przedmiotów poznania: przedmiotów realnych i przedmiotów idealnych. W ten sposób fenomenologia podejmuje na nowo zagadnienie […]